Eski Türk Kültüründe Kadına Yönelik Tutum : Dede Korkut Hikayeleri Örneği

Özet

Şiddet, insanoğlunun davranışları dikkate alındığında, onun karşısındakinde en fazla kaygı uyandırıcı davranışı olarak kabul edilebilir. Toplumda şiddetten maruz kalma riski fazla olan gruplardan birisi kadınlardır. Kadına yönelik şiddetin nedenleri incelendiğinde  bunlardan birisinin gelenekler ve adetlerin olduğu belirtilmektedir. Türk adetleri ve gelenekleri kadına yönelik şiddeti desteklemekte midir? Bu düşündürücü sorudan yola çıkarak Eski Türk Kültürü’nde kadına yönelik gösterilen tutum Türk Edebiyatı’nın eşsiz eserlerinden birisi olarak kabul edilen Dede Korkut Hikayeleri ışığında incelenecektir. Döneminin toplumsal özelliklerini içinde barındıran ve anonim olma özelliğine sahip olan bu eser bir mukaddime ve on iki hikayeden oluşmaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği ile yapılan çalışmada kadına yönelik tutum ve davranışlar tespit edilmiştir. Bulgulara göre kadının Eski Türk Kültürü’nde özel  bir konuma sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Toplumda, günümüz problemlerine benzer problemleri  eski zamanlarda da yaşayan kadın şiddet görmek yerine  fikirlerinden istifade edilmiştir. Kadına saygı ve sevgi eksik edilmemiş, kadın baştacı edilmiştir. Kadın koşulsuz olarak kabul edilmiş ve kadına sorumluklarını yerine getiren, evini derleyen toplayan gerektiğinde devleti ve eşi için mücadele eden bir ‘’toplumun üstünde  bir kimlik’’ olarak yer verilmiştir. Bu bulgulara ek olarak kadına kutsal ve olağanüstü özellikler de atfedilmiştir. İnceleme sonucu ulaşılan bulgulardan hareketle günümüz toplumunda insanı kadına yönelik şiddete iten  neden olarak Türk adetlerinin  gösterilmesi kabul edilemez. Günümüzde toplumun büyük sorunlarından birisi olarak gösterilen kadına yönelik şiddet ile mücadele kapsamında Dede Korkut Hikayelerindeki içeriklerden yararlanılabilir. İçerikler toplumun kolayca ulaşabileceği medya organlarında yayımlanabilir.